Ο Γιώργος Καραμπελιάς στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κατερίνης

"Συνωστισμένες στον Ζάλογγο" θα είναι το θέμα της διάλεξης - παρουσίασης του γνωστού Εκδότη - Συγγραφέα

κ. Γιώργου Καραμπελιά  που θα πραγματοποιηθεί την Δευτέρα 27 Ιανουαρίου στην Σχολή Γονέων  - Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κατερίνης.

  

Συνωστισμένες στο Ζάλογγο*

Τις τελευταίες δεκαετίες, η αποσύνθεση των εθνικών ταυτοτήτων, κατέστη ο κυρίαρχος στόχος της δυτικής ιστορικής και κοινωνιολογικής σκέψης, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στα έθνη της περιφέρειας.

Στον βαθμό που αναπτυσσόταν και εδραιωνόταν αυτή η «νέα ιστορία», που έγινε γνωστή ευρύτερα στους Έλληνες με το βιβλίο της 6^ης Δημοτικού της κας Ρεπούση, θα έπρεπε να «απομυθοποιηθεί» και το κρυφό σχολειό, η 25^η Μαρτίου, η κατάληψη της Τριπολιτσάς, τα Ορλωφικά, εν τέλει η ίδια η «κλεφτουριά».

Ιδιαίτερα, θα έπρεπε να αποσιωπηθούν τα επαναστατικά γεγονότα τα οποία προηγούνται της Επανάστασης του ’21. Διότι αυτά ακριβώς καταδεικνύουν πως η αφετηρία της παλιγγενεσίας δεν ήταν αποκλειστικώς οι λόγιοι, που προσέλαβαν τις ιδέες της γαλλικής Επανάστασης. Οι λόγιοι αποτελούσαν μία και μόνο συνιστώσα ενός εθνικού κινήματος. Μια άλλη, αποφασιστικής σημασίας, συνιστώσα υπήρξαν οι ένοπλες συσσωματώσεις των Ελλήνων, που συγκρούονται με τους Τούρκους, αδιάκοπα, από τον Κροκόνδειλο Κλαδά, τον 15^ο αι., έως τους Σουλιώτες, τους Χειμαριώτες, την κλεφτουριά και τα ένοπλα σώματα των Επτανήσων και των παραδουνάβιων Ηγεμονιών.

Στα πλαίσια λοιπόν της «αποδόμησης των εθνικών μύθων», προνομιακή θέση κατέχει η κατάρριψη του «μύθου» των Σουλιωτών, μιας από τις ισχυρότερες καταγωγικές αφηγήσεις του νεώτερου ελληνισμού, εξ αιτίας του μακρόχρονου και ανυποχώρητου αγώνα τους, επί δύο αιώνες, ενάντια στους Τούρκους και της συμμετοχής τους στην Επανάσταση.

Αυτό το εγχείρημα εκφράζεται κυρίως μέσω της αποσιώπησης – χαρακτηριστικά, στο ιστορικό ντοκιμαντέρ του Σκάι για την Τουρκοκρατία, στις αρχές του 2011, εκθειάζεται ο Αλή πασάς και αποσιωπούνται ολοκληρωτικά οι Σουλιώτες. Τέλος, επιχειρείται η ανοικτή αμφισβήτηση του «εθνικού μύθου» του Σουλίου και των Σουλιωτών.

Η εθνοαποδομητική ιστορική σχολή θέλει να καταδείξει, έστω και διά του βιασμού των ιστορικών στοιχείων, πως οι Σουλιώτες δεν ήταν τίποτε άλλο παρά πρωτόγονες φάρες, αλβανικής καταγωγής και γλώσσας. Αν το επιτύχει, τότε θα έχει προσθέσει ένα ακόμα λιθάρι στο βασικό ιδεολογικό της εγχείρημα: η εθνική συνείδηση είναι απούσα πριν από την Επανάσταση και το ελληνικό έθνος διαμορφώνεται μέσω του κράτους. Οι Σουλιώτες «δεν είναι» Έλληνες, αλλά «εξελληνίζονται», πολύ μετά τη σύγκρουσή τους με τον Αλή.

Το Ζάλογγο καθίσταται, μαζί με το «κρυφό σχολειό», προνομιακός στόχος του εθνο-αποδομητικού εγχειρήματος, όπως καταδεικνύεται και από σχετικό κείμενο του Αλέξη Πολίτη ο οποίος αναφέρει:

Ο Χορός του Ζαλόγγου αποτελεί, μαζί με τις μυθοποιημένες εκδοχές των κλεφταρματολών και των αλλεπάλληλων εξεγέρσεων κατά των Οθωμανών, το συμπληρωματικό ταίρι του Κρυφού σχολειού: παιδεία και ανδρεία συνιστούν τα αγκωνάρια κάθε ιδεολογήματος για την εξαιρετική ελληνική φυλή[1].

Ο στόχος έχει τεθεί: αφού έχει πλέον ευρύτατα απονομιμοποιηθεί το «Κρυφό Σχολειό» –δηλαδή, οι αγώνες για την παιδεία στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας–, θα πρέπει το έργο να ολοκληρωθεί με την απονομιμοποίηση της κλεφτουριάς. Και τι πιο συμβολικό από το Σούλι και τον χορό του Ζαλόγγου;

Ας προσέξουμε όμως. Αν το Κρυφό σχολειό αποτελεί μια κατασκευή εκ του μηδενός, ο πυρήνας των γεγονότων του Ζαλόγγου υπήρξε. Βέβαια οι υπερασπιστές κι οι προδότες του Σουλίου, όπως κι οι γυναίκες που αυτοκτόνησαν, δεν είχαν –εκείνα ακόμα τα χρόνια, 1803– ενταχθεί ολοκληρωτικά στην εθνική ομάδα των Ελλήνων· Αρβανίτες ήταν, δηλαδή Αλβανοί – αυτό είναι όμως άλλο ζήτημα. Ως προς το ίδιο το γεγονός, η μυθοποίηση βρίσκεται μονάχα στην εξιδανίκευση, στο χορό αυτό άλλωστε είναι το διαφορετικό και το εξαιρετικό, επειδή αυτοκτονίες απελπισμένων, ακόμα και ομαδικές, δεν είναι κάτι το πρωτόγνωρο στην ανθρώπινη ιστορία[2].

Στο Σούλι, λοιπόν, συνωστίζονταν οι «υπερασπιστές» του, οι «προδότες» καθώς και οι «γυναίκες που αυτοκτόνησαν», κάτι, που όπως δηλώνει ο συγγραφέας, δεν συνιστά αφ’ εαυτού τίποτε το εξαιρετικό. Αποσιωπά, βέβαια, τα μωρά και τα παιδιά που έριξαν οι Σουλιώτισσες στο βάραθρο, «για να μη γίνουν σκλάβοι στα χέρια των εχθρών τους», όπως αναφέρει ο περιηγητής Χόλλαντ! Άλλωστε –έσχατο επιχείρημα– οι Σουλιώτες δεν ήταν… καν Έλληνες! Αξιοπρόσεχτη και η τεχνική της στρέβλωσης. Από μια ήπια σχετικώς διατύπωση: «δεν είχαν ενταχθεί ολοκληρωτικά στην εθνική ομάδα των Ελλήνων», καταλήγει «Αρβανίτες ήταν, δηλαδή Αλβανοί»!

Στην ίδια κατεύθυνση η συγγραφέας Βάσω Ψιμούλη, αμφισβητεί ακόμα και το ίδιο το γεγονός της αυτοχειρίας.

Έτσι στρατεύματα του Αλή επιτίθενται αιφνιδιαστικά στους Σουλιώτες που έχουν καταφύγει στο Ζάλογγο. [ ] Στη διάρκεια της διεξαγόμενης σε στενωπούς και μονοπάτια του όρους, μάχης, μέρος των γυναικοπαίδων κατακρημνίστηκε είτε απωθούμενο στην άκρη του γκρεμού από τους οπισθοχωρούντες μαχητές είτε με απόφαση των γυναικών να προτιμήσουν γι’ αυτές και τα παιδιά τους τον εκούσιο θάνατο παρά μια οδυνηρή αιματοχυσία και αιχμαλωσία. [3].

Ίσως, εν τέλει, εδώ να βρίσκεται η αφετηρία του φάσματος του «συνωστισμού», που κατατρύχει τους Έλληνες αποδομητές, συνωστισμένοι στη Σμύρνη…, συνωστισμένες στο Ζάλογγο.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Γιώργος Καραμπελιάς είναι συγγραφέας και πολιτικός αναλυτής.

Γεννήθηκε το 1946 στην Κάτω Αχαΐα. Από το 1964, ως φοιτητής της Ιατρικής, συμμετείχε στη Νεολαία Λαμπράκη. Μετά το 1967 σπούδασε Οικονομία στη Γαλλία.

Συμμετείχε στο αντιδικτατορικό κίνημα και στον «Μάη του ’68», σε ελληνικές και γαλλικές οργανώσεις. Στη Γαλλία γράφει τα πρώτα του βιβλία. Μετά τη μεταπολίτευση συνεχίζει αδιάλειπτα την πολιτική και συγγραφική του δραστηριότητα.

Πολιτική – Ιδεολογική Δράση

Από το 1979 έως το 1993 εξέδιδε το περιοδικό Ρήξη. Το 1980, μαζί με φίλους, δημιούργησε το Εναλλακτικό Βιβλιοπωλείο και τις Εναλλακτικές Εκδόσεις. Από τις εκδόσεις έχουν εκδοθεί ως σήμερα πάνω από 180 τίτλοι από τους τομείς της λογοτεχνίας, του δοκιμίου, της Ιστορίας, των κοινωνικών κινημάτων, της οικολογίας καθώς και το μεγαλύτερο μέρος των έργων του Έλληνα φιλόσοφου Κώστα Παπαϊωάννου. Το 1992 πήρε το μεταπτυχιακό δίπλωμά του από την Οικονομική Σχολή των Παρισίων (Paris VII)

Από το 1993 έως το 1994 διηύθυνε τον Τομέα Πρόληψης, Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης του ΚΕΘΕΑ, για την απεξάρτηση από τα ναρκωτικά.

Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και μέλος της Γραμματείας των Οικολόγων – Εναλλακτικών. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Σπίθας του Μ. Θεοδωράκη.

Από το 1995 είναι εκδότης και αρχισυντάκτης του διμηνιαίου περιοδικού Άρδην που συνεχίζει να εκδίδεται. Το 2006 εκδίδει τη μηνιαία εφημερίδα Ρήξη και το 2011 το επιστημονικό περιοδικό νέος Λόγιος Ερμής. Αποτελεί ιδρυτικό και προεξέχον μέλος της Κίνησης Πολιτών Άρδην που δημιουργήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2011.

Παράλληλα αρθρογραφεί σε εφημερίδες στην Ελλάδα και στην Κύπρο.

Συγγραφικά έργα

Έχει γράψει μεταξύ άλλων τα ακόλουθα βιβλία:

• Το Τέλος του παλιού Κόσμου, Εκδόσεις Πολιτιστική Επανάσταση 1975,
• Οικοδόμοι και οικοδομή στη μεταπολεμική Ελλάδα (Εκδοτική Ομάδα εργασίας, 1975)
• Η τεχνική παιδεία στην Ελλάδα (Εκδοτική ομάδα εργασίας, 1976)
• Κρίση του κεφαλαίου και αυτονομία (1980)
• Μικρομεσαία Δημοκρατία (1982)
• Πέρα από τον σοσιαλισμό. Μια νέα ουτοπία (1986)
• Σύγχρονος Καπιταλισμός (Εναλλ. Εκδόσεις, 1986)
• Για τον Σαββόπουλο (εκδ. Αιγαίον 1990 )
• Κράτος και κοινωνία στη μεταπολίτευση (εκδ. Εξάντας, 1991)
• Ελλάδα μια χώρα των συνόρων (Εναλλ. Εκδόσεις, 1992)
• Από το μέγιστο στο ελάχιστο (εκδ. Αιγαίον, 1991)
• Ο προφήτης, το πετρέλαιο και ο κορμοράνος (εκδ. Εξάντας, 1992)
• Στα Μονοπάτια της ουτοπίας (εκδ. Λιβάνης, 1995)
• Ισλάμ και Παγκοσμιοποίηση (Εναλλ. Εκδόσεις, 2001)
• 1922, Δοκίμιο για τη νεοελληνική ιδεολογία (Εναλλ. Εκδόσεις, 2002)
• Η θεμελιώδης Παρέκκλιση (Εναλλακτικές Εκδόσεις 2004)
• Το 1204 και η διαμόρφωση του νεώτερου ελληνισμού (Εναλλ. Εκδόσεις, 2006)
• Κοινωνικές Συγκρούσεις και Διαφωτισμός στην προεπαναστατική Σμύρνη (Εναλλ. Εκδόσεις 2009)
• Η ανολοκλήρωτη επανάσταση του Ρήγα Φεραίου (Εναλλ. Εκδόσεις 2011)
• Συνωστισμένες στο Ζάλογγο (Εναλλ. Εκδόσεις 2011)

Συλλογικές εργασίες:

• Ιούλης ’65 (με τον Δημήτρη Λιβιεράτο)
• Ένα εναλλακτικό, κίνημα (Εναλλ. Εκδόσεις, με τους Μ. Ράπτη και Ν. Χρυσόγελο)
• The Movement, Το αμερικάνικο 68 (Εναλλ. Εκδόσεις)
• Ελλοπία, Η Ελληνική Ουτοπία
• Αριστερά και ανατολικό ζήτημα (Εναλλ. Εκδόσεις, 1998)
• Ισλάμ και κρίση του κεμαλισμού (Εναλλ. Εκδόσεις,1999)
• Εβραίοι εναντίον του σιωνισμού (Εναλλ. Εκδόσεις, 2003)
• Νεοθωμανισμός και σύγχρονη Ελλάδα (Εναλ. Εκδόσεις 2010)