Η Ανάφη είναι ένα κυκλαδίτικο νησί του Αιγαίου Πελάγους. Βρίσκεται ανατολικά της Σαντορίνης με την οποία και αποτελούν τα νοτιοανατολικότερα νησιά των Κυκλάδων, και απέχει από τον Πειραιά 150 μίλια. Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Ανάφη (Χώρα), έδρα της
ομώνυμης κοινότητας που έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός και βρίσκεται στο νότιο τμήμα της νήσου. Επίνειο και κύριος λιμένας της νήσου είναι ο Άγιος Νικόλαος.Η Ανάφη έχει σχήμα περίπου τριγωνικό με μία ανατολική χερσόνησο και η συνολική της επιφάνεια εκτιμάται στα 38,636 τ.χλμ. με συνολικό ανάπτυγμα ακτών 38 χιλιόμετρα. Είναι γενικά ορεινό νησί με έντονο ακτογραφικό διαμελισμό χωρίς όμως μεγάλες κολπώσεις. Μεγαλύτερη κορυφή είναι η Βίγλα στο μέσον του νησιού με υψόμετρο τα 582 μ. Άλλες αξιόλογες κορυφές είνα ο Κάλαμος, 386 μ., που βρίσκεται στη ΝΑ. χερσόνησο, ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, περίπου 350 μ., που βρίσκεται στο βόρειο άκρο, το Καστέλι και ο Προφήτης Ηλίας. Δεν υφίστανται ποταμοί αλλά μόνο χείμαρροι.
Η γεωλογική σύστασή της είναι στο κέντρο γρανιτική ενώ στη περιφέρεια κρυσταλλική νεογενής. Εντοπισμοί ελαφρόπετρας που παρατηρούνται στη νήσο φέρονται ως προϊόντα της μεγάλης έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης το 1500 π.Χ. Στο υπέδαφος της Ανάφης έχει διαπιστωθεί ύπαρξη μεταλλευμάτων κυρίως γαληνίτη, σμιθσονίτη, σιδήρου καθώς και μολύβδου.
- Στη περιοχή Βάγια παρά τη δυτική ακτή υφίσταται ιαματική θειούχα πηγή.
Στο ανατολικό άκρο του νησιού δεσπόζει ο Βράχος, ένας ασβεστολιθικός μονόλιθος με ψηλότερη κορυφή το Κάλαμο. Ο Βράχος θεωρείται ως δεύτερος μεγαλύτερος μονόλιθος της Μεσογείου μετά το Γιβραλτάρ. Αποτελεί το εντυπωσιακότερο φυσικό αξιοθέατο του νησιού και πρόκληση για τους αναρριχητές.[1] Μάλιστα, ο Γάλλος περιηγητής του 18ου αι., Ζοζέφ Πιτόν ντε Τουρνεφόρ, τον αποκαλεί τον πιο τρομακτικό βράχο του κόσμου. Στην κορυφή του Καλάμου (460μ.), στην οποία οδηγεί μονοπάτι από τη Μονή Ζωοδόχου Πηγής, βρίσκεται η μονή της Παναγίας της Καλαμιώτισσας[2], που κτίσθηκε το 1715, δίπλα σε ερείπια μεσαιωνικού οχυρού. Στη βόρεια πλευρά του Καλάμου βρίσκεται και το Δρακοντόσπηλο, ένα ενδιαφέρον σπήλαιο με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, που όμως είναι πολύ δύσκολα προσβάσιμο.
Kλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Ανάφη σύμφωνα με την αναθεώρηση της Κλιματικής ταξινόμησης του συστήματος Koppen (2007) παρουσιάζει ένα θερμό ερημικό κλίμα (BWh) και παράλληλα μαζί με την Σαντορίνη αποτελούν τις μόνες περιοχές στην Ευρώπη με τέτοιου είδους κλίμα.[3]
Ακτογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ξεκινώντας από το βορειότερο άκρο της νήσου απαντώνται τα ακόλουθα ακρωτήρια και όρμοι:
Ακρωτήριο Δράπανο είναι το βορειότερο άκρο της νήσου,
Όρμος Λιβοσκόπου, νοτιότερα του προηγουμένου,
Ακρωτήριο Λιβόσκοπο, ΝΑ. του προηγουμένου,
Όρμος Βρύση, ΝΑ. του προηγουμένου,
Ακρωτήριο Διάσκελο, ΝΑ. του προηγουμένου,
Όρμος Αγίου Αντωνίου, ΝΑ. του προηγουμένου,
Ακρωτήριο Λιανή Πούντα ή Μετόχι, ΝΑ. του προηγουμένου,
Όρμος Καλαμιώτισσας, ΝΑ. του προηγουμένου, ο μεγαλύτερος της νήσου,
Ακρωτήριο Κάλαμος, ΝΑ. του προηγουμένου, το ανατολικότερο σημείο της νήσου,
Ακρωτήριο Μανιάτης, Δ-ΝΔ. του προηγουμένου,
Κάτω όρμος Καλαμιώτισσας, δυτικότερα προηγουμένου,
Ακρωτήριο Μεγάλος Ποταμός, δυτικότερα προηγουμένου,
Όρμος Καταλύματα, δυτικότερα προηγουμένου,
Ακρωτήριο Κλεισίδι, δυτικότερα προηγουμένου,
Όρμος κυρίου λιμένα Αγ. Νικολάου, δυτικότερα προηγουμένου,
Ακρωτήριο Πετράδια, δυτικότερα προηγουμένου,
Όρμος Καμένης Λαγκάδας, βορειοδυτικότερα προηγουμένου,
Ακρωτήριο Λύτρα, ΒΔ. προηγουμένου,
Όρμος Τρούλος, ο δυτικότερος της νήσου,
Όρμος Πράσα, βορειοανατολικότερα προηγουμένου,
Ακρωτήριο Ψαρή, BA. προηγουμένου,
Όρμος Λάκκιοι ή Βίγλα, ΒΑ. προηγουμένου,
Ακρωτήριο Άσπρο Βουνό, ΒΑ. προηγουμένου, και
Όρμος Σαμιακό που βρίσκεται δυτικά του βορειότερου ακρωτηρίου Δράπανο.
Ακρωτήριο Δράπανο είναι το βορειότερο άκρο της νήσου,
Όρμος Λιβοσκόπου, νοτιότερα του προηγουμένου,
Ακρωτήριο Λιβόσκοπο, ΝΑ. του προηγουμένου,
Όρμος Βρύση, ΝΑ. του προηγουμένου,
Ακρωτήριο Διάσκελο, ΝΑ. του προηγουμένου,
Όρμος Αγίου Αντωνίου, ΝΑ. του προηγουμένου,
Ακρωτήριο Λιανή Πούντα ή Μετόχι, ΝΑ. του προηγουμένου,
Όρμος Καλαμιώτισσας, ΝΑ. του προηγουμένου, ο μεγαλύτερος της νήσου,
Ακρωτήριο Κάλαμος, ΝΑ. του προηγουμένου, το ανατολικότερο σημείο της νήσου,
Ακρωτήριο Μανιάτης, Δ-ΝΔ. του προηγουμένου,
Κάτω όρμος Καλαμιώτισσας, δυτικότερα προηγουμένου,
Ακρωτήριο Μεγάλος Ποταμός, δυτικότερα προηγουμένου,
Όρμος Καταλύματα, δυτικότερα προηγουμένου,
Ακρωτήριο Κλεισίδι, δυτικότερα προηγουμένου,
Όρμος κυρίου λιμένα Αγ. Νικολάου, δυτικότερα προηγουμένου,
Ακρωτήριο Πετράδια, δυτικότερα προηγουμένου,
Όρμος Καμένης Λαγκάδας, βορειοδυτικότερα προηγουμένου,
Ακρωτήριο Λύτρα, ΒΔ. προηγουμένου,
Όρμος Τρούλος, ο δυτικότερος της νήσου,
Όρμος Πράσα, βορειοανατολικότερα προηγουμένου,
Ακρωτήριο Ψαρή, BA. προηγουμένου,
Όρμος Λάκκιοι ή Βίγλα, ΒΑ. προηγουμένου,
Ακρωτήριο Άσπρο Βουνό, ΒΑ. προηγουμένου, και
Όρμος Σαμιακό που βρίσκεται δυτικά του βορειότερου ακρωτηρίου Δράπανο.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Ανάφη διατήρησε αναλλοίωτο το όνομά της από την αρχαιότητα και μάλιστα από τους μυθικούς χρόνους με συνέπεια αν και πολύ μικρό σε έκταση νησί να παρουσιάζει αξιόλογο ενδιαφέρον στο πέρασμα των αιώνων.
Μυθολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία οι Αργοναύτες επιστρέφοντας στη πατρίδα τους από την Κολχίδα και επιχειρώντας και νυκτερινούς πλόες έπεσαν σε καταιγίδαπαρασυρόμενοι στο ανοικτό πέλαγος, όπου ναυαγοί πλέον στη θάλασσα άρχισαν να εκλιπαρούν τον θεό Απόλλωνα να τους σώσει. Ο Απόλλωνας ανταποκρινόμενος στις εκκλήσεις τους διέχυσε φως υπό μορφή κεραυνού όπότε και είδαν μπροστά τους να ξεπροβάλει από τη θάλασσα ολόκληρο νησί στο οποίο και τελικά προσέγγισαν. Εκεί εξερχόμενοι οι Αργοναύτες ανήγειραν βωμό προς τιμή του Απόλλωνα του «Αιγλήτη» (= αυτού που λάμπει, Αίγλη) και ονόμασαν το νησί Ανάφη, (εκ του ρήματος αναφαίνω).
Ο γνωστός σημιτολόγος (φοινικιστής) Μπόχαρτ υποστηρίζει ότι το όνομα Ανάφη είναι φοινικικό, που σημαίνει σκοτεινός, βαθύσκιος.
Ιστορικοί χρόνοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην αρχαιότητα στην Ανάφη υπήρχε ιερό και ναός του Απόλλωνα του Αιγλήτη ή Αστεάλτα, εξ ου και ο Καλλίμαχος αναφέρει τη νήσο με το όνομα Αιγλήτη. Το όνομα Αστεάλτας αναφέρεται μοναδική φορά. Στον περίβολο του ιερού αυτού ναού του Απόλλωνα καλούμενου και "Αναφαίου", βρίσκονταν βωμοί και άλλων θεοτήτων όπως της Άρτεμης τηςΑφροδίτης, του Ασκληπιού των οποίων δέσποζε ο βωμός του Δία του "Κτησίου". Τη θέση αυτού του αρχαίου ιερού χώρου κατέχει σήμερα η "Μονή της Παναγίας της Καλαμιώτισσας" όπου και βρέθηκαν πολλά αρχαία που μεταφέρθηκαν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα, ενώ κάποια εξ ίσου σημαντικά φυγαδεύτηκαν στο Αυτοκρατορικό Μουσείο της Αγίας Πετρούπολης, το γνωστό Ερμιτάζ, από τους Ρώσους την περίοδο που η νήσος τελούσε υπό ρωσική κατοχή (1770-1774).
Ερείπια της αρχαίας πόλης της Ανάφης βρίσκονται σε απόσταση 1,5 ώρας (πεζοπορία) από τη σύγχρονη πόλη, επί κωνικού υψώματος στο μέσον της νήσου, παρά το ξωκλήσι του Αγίου Μάμαντος όπου απαντώνται ερείπια τειχών και τάφων. Εξ αυτών διαπιστώνεται η ύπαρξη δωρικού στοιχείου στη νήσο. Μάλιστα ένας από τους σωζόμενους τάφους ανήκε στο γένος των Αιγιδών ή Τελεσικρατιδών που φέρονται να μετοίκησαν από τη Λακωνική περί τον 7ο αιώνα π.Χ. την ίδια εποχή που κατέλαβαν τη παρακείμενη νήσο Θήρα (Σαντορίνη). Ο δε δρόμος που συνέδεε το αρχαίο ιερό με την αρχαία πόλη ονομάζονταν «ιερά οδός».
Από την Ανάφη φέρεται να πέρασαν και οι Φοίνικες υπό τον Μεβλίαρον όταν μαζί με τον Κάδμο αναζητούσαν νέους τόπους μόνιμης εγκατάστασης, εξ ου και η Ανάφη φέρονταν και με το όνομα Μεβλίαρος ή με αποκοπή Βλίαρος. Σημειώνεται ότι ο Απολλώνιος ο Ρόδιος αποκαλεί την Ανάφη «βαιά» και «λυσσάδα νήσο».
Μεσαιωνικοί χρόνοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Ανάφη μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1204, ακολούθησε τη μοίρα των άλλων Κυκλάδων. Τα νησιά αυτά δόθηκαν στη Βενετία και εκείνη επέτρεψε σε Βενετσιάνους πολίτες να τα καταλάβουν. Ο Βενετός Μάρκο Α'Σανούδο μαζί με άλλους ευγενείς κυρίεψε 17 Κυκλαδονήσια. Τη Νάξο, Πάρο, Αντίπαρο,Κίμωλο, Μήλο, Αμοργό, Ιο, Κύθνο, Σίκινο, Σίφνο, Σύρο, Άνδρο, Ανάφη, Σαντορίνη, Αστυπάλαια, Τήνο και Μύκονο. Έκανε πρωτεύουσα του τη Νάξο και έτσι δημιουργήθηκε το Δουκάτο της Νάξου ή Δουκάτο του Αρχιπελάγους και ο Σανούδο έγινε ο πρώτος Δούκας του, το 1207. Την Ανάφη την παραχώρησε στον επίσης Βενετσιάνο Λεονάρντο Φώσκολο, που έγινε φόρου υποτελής του.
Με την επανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης απο τους Βυζαντινούς αυτοκράτορες το 1262, κάποια απο τα νησιά ξανακατακτήθηκαν απο τον Βυζαντινό ναύαρχο Φιλανθρωπηνό. Ανάμεσα σε αυτά ήταν και η Ανάφη που ξαναέγινε Βυζαντινή για λίγο καιρό όμως. Η οικογένεια των Φώσκολι διώχτηκε απο το νησί απο τον Τζοβάννι ντέλλο Κάβο που αυτοαποκαλούνταν βασιλικός ναύαρχος. Η πειρατεία ανθούσε αυτά τα χρόνια και το νησί έγινε και αυτό κρησφύγετο πειρατών. Η Ανάφη έμεινε σε ελληνικά χέρια μέχρι το 1307.
Τότε ο Γιαννούλης Γκοζαντίνι, μέλος οικογένειας απο τη Μπολώνια της Ιταλίας,κατέλαβε την Ανάφη που στη βενετσιάνικη γλώσσα λεγόταν Namfio και αυτοανακηρύχτηκε ανεξάρτητος ηγεμόνας. Εν τω μεταξύ ο Τούρκικος στόλος άρχισε να εμφανίζεται στο Αιγαίο και να προκαλεί καταστροφές στα νησιά. Η Ανάφη τελικά ξαναπέρασε στα χέρια του Δούκα της Νάξου, Τζοβάννι Β' Κρίσπο που την έδωσε σαν τιμάριο στο συγγενή του, Γουλιέλμο Β' Κρίσπο, ο οποίος έχτισε και το κάστρο του νησιού. Ειρηνικά χρόνια κύλησαν για το νησί μέχρι το 1522 όταν εμφανίστηκε στη θάλασσα ο Τούρκος πειρατής Κούρτογλου που λεηλάτησε όλες τις Κυκλάδες και αργότερα ο διάσημος Χαριεντίν Μπαρμπαρόσσα ως ναύαρχος του Τουρκικού στόλου και κατέλαβε τα νησιά το ένα πίσω απο το άλλο.
Η βενετσιάνικη οικογένεια των Πιζάνι ξαναπήρε την Ανάφη το 1528, παρόλο που τους απέτρεψε ο βενετσιάνος Βαϊλος της Κωνσταντινούπολης λέγοντας του οτι το νησί ήταν πια ακατοίκητο και δεν έμενε τίποτα εκεί παρά ο άδειος βράχος. Την κράτησαν όμως για λίγο και η Ανάφη, όπως και οι υπόλοιπες Κυκλάδες προσαρτήθηκαν στην Τουρκική αυτοκρατορία μέχρι την επανάσταση του 1821
Άρχοντες της Ανάφης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- 1537 - 1832: Τουρκοκρατία
Νεότεροι χρόνοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Την κατάκτηση της Ανάφης από τους Τούρκους, ακολούθησε η βίαιη μεταφορά πολλών από τους κατοίκους της στη Μικρά Ασία. Κατά την Επανάσταση του 1821, οι Αναφιώτες συμμετείχαν ενεργά. Έτσι, η Θήρα, η Αστυπάλαια και η Ανάφη σχημάτισαν ιδιαίτερη επαρχία των νοτίων Κυκλάδων. Η Ανάφη ενσωματώθηκε επίσημα στο ελεύθερο Ελληνικό κράτος με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου (18 Αυγούστου 1832).
Δημογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
O πληθυσμός της Ανάφης στην απογραφή του 2001 αριθμούσε 273 άτομα, όταν το 1850 πλησίαζε τους 1000 κατοίκους.
Συγκεκριμένα το 1848 αριθμούσε 895 κατοίκους, το 1853 τους 931 και το 1856 τους 952 κατοίκους. Από τότε άρχισε μια φθίνουσα πορεία του πληθυσμού. Το 1861 ήταν 692, το 1870 αυξήθηκαν στους 729, το 1879 μειώθηκαν στους 687, το 1889 ήταν 658, το 1896 ήταν 643, το 1907 έμειναν 579 και το 1920 αρθμούσαν 559 κάτοικοι. Η φθίνουσα αυτή πορεία συνεχίστηκε ομοίως όπως σε όλες τις Κυκλάδες.
Συγκεκριμένα το 1848 αριθμούσε 895 κατοίκους, το 1853 τους 931 και το 1856 τους 952 κατοίκους. Από τότε άρχισε μια φθίνουσα πορεία του πληθυσμού. Το 1861 ήταν 692, το 1870 αυξήθηκαν στους 729, το 1879 μειώθηκαν στους 687, το 1889 ήταν 658, το 1896 ήταν 643, το 1907 έμειναν 579 και το 1920 αρθμούσαν 559 κάτοικοι. Η φθίνουσα αυτή πορεία συνεχίστηκε ομοίως όπως σε όλες τις Κυκλάδες.
Η νήσος διαθέτει σήμερα ένα πολυδύναμο περιφερειακό (αγροτικό) ιατρείο, Γραφείο ΕΛΤΑ, ταχυδρομικό ταμιευτήριο, δημοτικό σχολείο, Γυμνάσιο με Τάξεις Λυκείου, αστυνομικό σταθμό και κοινοτική βιβλιοθήκη.* Σημειώνεται ότι η Ανάφη μέχρι πριν τη διοικητική διαίρεση του 1912 αποτελούσε ιδιαίτερο Δήμο. Μεταγενέστερα χαρακτηρίστηκε κοινότητα. Σήμερα μετά τον Νόμο Καποδίστρια αποτελεί αυτόνομο Δήμο.
Ο Σύνδεσμος των Απανταχού Αναφαίων ιδρύθηκε το 1927 από την ανάγκη των Αναφαίων που διαμένουν στην Αθήνα να βοηθήσουν στην προβολή και στην επίλυση των προβλημάτων του νησιού. Το 1983 αγόρασαν με δικά τους έσοδα αίθουσα στον Άγιο Δημήτριο όπου στεγάζεται το Πολιτιστικό και Πνευματικό τους Κέντρο. Οι κυριότερες δραστηριότητες του Συνδέσμου των Απανταχού Αναφαίων είναι πολιτιστικές εκδηλώσεις και μαθήματα χορών, διμηνιαία έκδοση εφημερίδας από το 1984, αιμοδοσίες, συντήρηση μνημείων, βράβευση μαθητών και σπουδαστών.
Εκκλησιαστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σήμερα η Ανάφη υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Θήρας Αμοργού και Νήσων και ειδικότερα στην αρχιερατική περιφέρεια Θήρας.
Πεζοπορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσετε την Ανάφη είναι οι πεζοπορίες στα μονοπάτια της. Οι πιο ενδιαφέρουσες πεζοπορικές διαδρομές είναι οι παρακάτω:
Χώρα - Καστέλι - Άγιος Μάμας - Κάτω Μονή Καλαμιώτισσας 4,6km: Διαδρομή προς το ανατολικό τμήμα του νησιού, που περνάει από τον λόφο Καστέλι με τα λείψανα της αρχαίας πόλης, συνεχίζει προς τo τοπίο της Χερσονήσου του Καλάμου, που περιλαμβάνεται στο δίκτυο Φύση Natura 2000 και καταλήγει στην Κάτω Μονή της Παναγίας της Καλαμιώτισσας στους πρόποδες του όρους του Καλάμου.
Κάτω Μονή Καλαμιώτισσας - Ανω Μονή Καλαμιώτισσας 2,55km: Το μονοπάτι διαρκεί περίπου μία ώρα, ξεκινά από τους πρόποδες του Καλάμου και οδηγεί προς την κορυφή του, όπου βρίσκεται η Ανω Μονή της Παναγίας με θέα στο πέλαγος.
Χώρα - Αγιος Δημήτριος - Αγιος Αντώνιο 1,9km: Διαδρομή που ξεκινάει από τη Χώρα και καταλήγει στο γραφικό εκκλησάκι το Αγίου Αντωνίου με τις τοιχογραφίες του 14ου αιώνα, στις ανατολικές ακτές του νησιού.
Χώρα - Σταυρός - Βίγλα - Παναγιά των Βουβών 1,70km: Ένα μονοπάτι προς την ψηλότερη κορυφή του νησιού, τη Βίγλα, που στο παρελθόν υπήρξε παρατηρητήριο.
Χώρα - Βούνια - Βρύση: Διαδρομή που κατευθύνεται στη βόρεια πλευρά του νησιού και καταλήγει στη Βρύση, μία καταπράσινη τοποθεσία.
Χώρα - Βαγιά - Λάκκοι: Περπάτημα προς τη δυτική πλευρά του νησιού, που καταλήγει στη Βαγιά με τις ιαματικές πηγές θείου.
Χώρα - Βάγια - Πλάκες 500m
Χώρα - Ρούκουνας - Μέγας Ποταμός - Μονή Ζωοδόχου Πηγής(Καλαμιώτισσα)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΜΗ ΓΡΑΦΕΤΕ GREEKGLISH !